In juli 2023 publiceerde het online magazine lowbeats.de de eerste test van de FinkTeam Borg Episode 2, een technisch verbeterde versie van de originele Borg, en riep deze uit tot hun nieuwe referentieluidspreker:
“De luistertests vonden natuurlijk plaats met onze referentieketen, bestaande uit de buizencombinatie Canor Hyperion P1 + Virtus M1. Er wordt gezegd dat de Slowaken een Borg hebben gebruikt bij de ontwikkeling van hun topversterkers, dus geen wonder dat beide samen zo buitengewoon goed klinken – iets wat we dagelijks ervaren in onze luisterruimte.
En omdat de Borg, samen met de Canor Hyperion P1 + Virtus M1, zo’n droomteam vormt, was het des te verrassender om te zien hoe de Episode 2 uiteindelijk opviel. Het gaat hier niet om meer bas – hoewel de Episode 2 misschien een tikje ‘warmer’ en voller klinkt. Het zijn die netter geordende middentonen en die nog fijnere hoge tonen…
Dat de Episode 2 niets heeft ingeleverd van de krachtige dynamiek van de originele Borg, bleek vooral bij Crying van James Blood Ulmer (Live At Bayerischer Hof), dat we op een behoorlijke afstand, maar op een zeer hoog volume beluisterden. De krachtige monoblokken leverden beide Borgs genoeg energie voor elke daverende bassdrumslag. Beide lieten ons geloven dat we min of meer recht voor het podium zaten – zo indrukwekkend en realistisch klonk het, zo duidelijk kwam de stem door, en zo tastbaar stond James Blood Ulmer voor ons. De oude Borg liet de bassdrum misschien een fractie nauwkeuriger knallen, maar het was de Episode 2 die alles levendiger en meeslepender weergaf – fascinerend.
Natuurlijk hebben we het hier nog steeds over twee zeer vergelijkbare luidsprekers – alleen klinkt de ene aanzienlijk ruimtelijker en zijn de middentonen dynamischer, tastbaarder en transparanter. En de middentonen bepalen nu eenmaal de kwaliteit…
Het tussen wereldmuziek en jazz gepositioneerde kwartet Masaa is met Beit onze huidige audiophile aanbeveling. Bij Freedom Dance zet de Borg zoals altijd op expressieve wijze de stem van Rabih Lahoud natuurlijk in de ruimte. De trompet heeft glans en kracht zonder opdringerig te zijn, en de drums begeleiden subtiel met zeldzame uitroeptekens.
Maar de Episode 2 doet het nog beter. De ruimtelijkheid, altijd al een specialiteit van de Borg, lijkt bijna te verdubbelen in diepte. Dit klinkt niet alleen spectaculairder, maar ook realistischer en tastbaarder. De stem van de zanger is duidelijker en beter geprononceerd. Vooral het subtiele drumwerk wordt door de Episode 2 nog mooier en fijner uitgesponnen: de borstelstreek klinkt luchtiger, gedetailleerder, levendiger en de slagen op de snare zijn moeitelozer. We waren echt verrast: je hoort meer, de ervaring is groter, en uiteindelijk ook de voldoening.”
Conclusie
De oude Borg is een geweldige luidspreker en nog steeds beschikbaar. De koning leeft dus nog, en toch is er al een nieuwe. De Episode 2 kost zo’n 1.000 euro meer per paar, maar is klankmatig in mijn oren zeker de voorkeur waard. Dat Karl-Heinz Fink onze referentieluidspreker Borg zo weet te vernieuwen door alleen de frequentiewissel te herzien, is indrukwekkend en levert ons prompt een nieuwe referentie op, die waarschijnlijk de komende vijf jaar weer maatstaven zal zetten.
En dan nog iets: eigenaren van een oude Borg kunnen hun exemplaar voor ongeveer 4.000 euro per paar laten upgraden naar de Episode 2-standaard. Gezien de omvangrijke aanpassingen is dit een eerlijke prijs en een mooi voorbeeld van duurzaamheid.
Pluspunten:
